عاقبت تصمیم ضدزیست‌محیطی ترامپ؛ بحران سیاره‌ای نزدیک است

کابوس آنها طی چند ماه واقعیت تبدیل شد، فردای آن روز ترامپ رئیس‌جمهور ایالت متحده آمریکا شد و امروز صبح او اعلام کرد که آمریکا از توافق‌اقلیمی پاریس خارج می‌شود.

او در پیامی از کاخ سفید گفت: براساس تعهداتم و برای حفاظت از آمریکا اعلام میکنم که ایالات متحده از توافقنامه آب و هوایی پاریس خارج می شود. به عنوان کسی که عمیقا به محیط‌زیست اهمیت می دهد، نمی توانم با وجدان راحت از توافقی حمایت کنم که برای امریکا یک تنبیه است. برای حمایت از شهروندان امریکایی از توافق پاریس خارج می شویم. ما از این توافق خارج می شویم اما مذاکرات جدیدی را شروع می کنیم تا ببینیم می توانیم به توافق دیگری (در این رابطه) برسیم.

آمریکا؛ دومین تولید کننده گازهای گلخانه‌ای در جهان

خروج ایالت‌ متحده آمریکا از توافق‌اقلیمی پاریس اتفاقی است که نه تنها به آمریکا بلکه به همه‌ کشورهای دنیا و نسل‌های آینده آسیب وارد می‌کند، بر اساس آمارهای مختلف ایالت متحده آمریکا بعد از چین دومین تولید کننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است و حدود ۱۵درصد‌ گاز‌های گلخانه‌ای جهان توسط این کشور انتشار پیدا می‌کند.

این یعنی تصمیم جدید دونالد ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا از توافق پاریس خارج شود و تعهداتش را در توافق پاریس عمل نکند راه را برای مقابل با گرمایش‌جهانی و رسیدن به هدف اصلی توافق پاریس را بسیار سخت می‌کند.

پیش از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، خالد پیتز، مدیر سیاسی ملی گروه های زیست محیطی آمریکا در رابطه با عقاید دونالد ترامپ درباره تغییر اقلیم در بیانیه ای نوشته بود: «رهبران جهان تغییر می کنند، اما رد کردن کلی علم توسط دونالد ترامپ تغییری نکرده است، یخ های قطبی معامله نمی‌کنند و همچنین ارتفاعات دریاها. اگر ترامپ انتخاب شود، شکست او در کتمان تغییر اقلیم می تواند منجر به یک بحران سیاره ای شود.»

گرم شدن کره‌زمین پیامدهای زیست‌محیطی زیادی مثل خشکسالی، افزایش حوادث طبیعی، افزایش بیماری‌ها، به زیر آب رفتن برخی از شهرهای ساحلی، طوفان های گرد و خاک در مناطق خشک، تشدید خشکسالی و … دارد. مهم اینکه کشورهای ضعیف نسبت به این پدیده آسیب‌پذیرتر هستند، هرچند که کشورهای توسعه یافته‌ای مانند آمریکا هم آسیب زیادی از تغییر اقلیم می‌بینند.

بر اساس تحقیق دانشگاه جورجیا که به تازگی در مجله نیچر منتشر شده، با ادامه روند گرمتر شدن کره زمین امکان دارد شهرهای ساحلی زیادی از آمریکا زیر آب بروند و این یعنی تا پایان قرن ایالت متحده ممکن است ۱۳ میلیون پناهنده تغییراقلیم داشته باشد.

توافق پاریس چه بود و آمریکا چه تعهداتی داده بود؟

سال ۲۰۱۵ میلادی بود که در پاریس سران جهان به توافقی رسیدند تا جلوی گرمتر شدن کره‌زمین را بگیرند؛ هدف اصلی این توافق این بود که تا سال ۲۰۳۰ دمای کره زمین نهایتا ۲درجه افزایش پیدا کند. برای رسیدن به این هدف کشورها هر کدام تعهد دادند به میزانی که خودشان انتخاب کرده بودند جلوی تولید گازهای گلخانه‌ای را بگیرند.

آمریکا هم به عنوان دومین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در این توافق تعهدات مهمی داده بود؛ ایالت متحده آمریکا در توافق‌اقلیمی پاریس ضمانت داده بود که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای خود را نسبت به سال ۲۰۰۵ ، ۲۶ تا ۲۸ درصد کاهش دهد.

در واقع با وجود اینکه ترامپ توافق پاریس را یک تنبیه برای آمریکا دانسته اما در این توافق تعهد کشورهای برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای بیشتر از آمریکا است:

توافق‌پاریس دیگر به هدفش نمی‌رسد؟

با خروج ایالت متحده آمریکا از توافق‌نامه پاریس حرف و حدیث‌های زیادی در رابطه سرانجام و نتیجه این توافق وجود دارد؛ بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ توسط مجله نیچر منتشر شده است، حتی اگر آمریکا در اعلام حضورش در توافق‌ پاریس تاخیر کند هدف این توافق دست نیافتنی می‌شود.

البته بسیاری بر این باورند که با حضور آمریکا هم این توافقنامه نمی‌توانست به اهدافش برسد، محسن ناصری مدیر طرح ملی تغییر آب و هوا در این رابطه به خبرآنلاین گفت: به نظر می‌رسد با خروج آمریکا توافق‌ پاریس ادامه داشته باشد، همین الان هم هدف دو درجه‌ای تامین نمی‌شود اما با اداکه ندادن توافق پاریس نباید خودکشی دست‌جمعی کنیم  به نظر می‌رسد از امروز کشورهای دیگر اقدامات پر رنگتر انجام دهند.

تحقیقات نشان می‌دهد با تعهدهای کنونی کشورها و با در نظر گرفتن حضور آمریکا در توافق پاریس دمای کره زمین بازهم ۳ درجه سلسیوس افزایش پیدا می‌کند، از سویی خروج آمریکا از توافق پاریس شرایط را بدتر می‌کند یعنی یخ‌های قطبی بیشتری آب می‌شوند، سیل‌های بیشتری می‌آید، خشکسالی‌ها افزایش پیدا می‌کند و …

خروج آمریکا از توافق‌پاریس ۴ سال زمان می‌برد

اما خروج ایالت متحده آمریکا از توافق‌اقلیمی پاریس روالی یک شبه ندارد، ۴ سال طول می‌کشد. دولت ترامپ تصمیم گرفته که آمریکا بر اساس مکانیزم خود توافقنامه از آن خارج شود و بر اساس این مکانیزم ۴ سال دیگر یک روز بعد از انتخاب رئیس جمهور بعدی آمریکا، این کشور از توافق‌ اقلیمی پاریس خارج می‌شود، البته رئیس‌جمهور بعدی می‌تواند مریکا را دوباره به این توافق‌نامه برگرداند.

بر اساس گزارش نیویورک تایمز خروج ایالت متحده آمریکا از توافق پاریس به معنای خروج  این کشور از کنوانسیون تغییر اقلیم نیست و آمریکا می‌تواند در جلسات بعدی شرکت کند. البته ترامپ گفته است که نمی‌خواهد همه تعهدهای قبلی که در زمینه توافق‌پاریس بوده اند را اجرایی کنند.

در این رابطه در بند ۲۸ توافق‌نامه پاریس آمده است:

۱- سه سال بعد از زمانیکه این توافقنامه برای یک کشور لازم الاجرا (سال ۲۰۱۶ برای آمریکا) شد، آن کشور می‌تواند با ارائه اطلاعیه کتبی  از این توافقنامه صرفنظر کند.

۲- زمانی که کشوری از توافقنامه صرفنظر می کند، لغو توافق آن کشور از تاریخ اطلاعیه کتبی برای یک سال آغاز می‌شود و یا طی روزهای بعد از این تاریخ، طبق آنچه در اطلاعیه آمده است، صورت می گیرد. ( تاریخ صرفنظر باید از زمان وصول اطلاعیه کتبی اسناد باشد و یا روزهای بعد از آن که در آن اطلاعیه کتبی قید شده است. )

ناصری، مدیر طرح ملی تغییرات آب و هوا در این رابطه به ایسنا گفته است: طبق این مواد هر کشوری رسما قصد خروج از توافق نامه را داشته باشد؛ باید در اجلاس سالیانه تغیرات اقلیمی (در نزدیک‌ترین کوپ برگزار شده) تصمیم خود را به طور رسمی اعلام کند و بعد از یک دوره زمانی یک ساله، حداقل سه سال طول می‌کشد که این خروج شکل بگیرد و گمان می‌کنم بعد از اعلام رسمی و گذشت بازه یک ساله لزومی ندارد که این کشور به تعهدات خود عمل کند.

او همچنین در رابطه با اینکه آیا سیستم دولتی آمریکا می‌تواند جلوی تصمیم ترامپ را بگیرد یا نه گفت: برخی تصمیماتی که ترامپ در این مدت گرفته، دادگاه‌های قانون اساسی و فدرال آن را متوقف کرده اند. اینکه آیا این اتفاق در مورد توافق نامه پاریس نیز می‌افتد یا نه؟ و آیا .مجلس سنا و مجلس نمایندگان عکس‌العملی به این موضوع نشان می‌دهند، مواردی است که تا یکی، دو هفته آینده مشخص می شود