مقصر اصلی ترافیک شهرها چه کسانی هستند؟

به گزارش پیک هشترود به نقل از  فرهنگ نیوز،  ترافیک از جمله تجربه‌های روزمره انسان شهرنشین دنیای مدرن به ویژه ساکنان کلان‌شهرهاست. تقریبا همه ما در شبانه‌روز لحظاتی طولانی را در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها پشت چراغ قرمز، چهارراه‌ها و پشت اتومبیل‌ها سر می‌کنیم. ساکنان کلان‌شهر‌های ایران و حتی شهرهای کوچک به این شیوه گذران اوقات خود عادت کرده‌اند.

بدون شک یکی از مهم‌ترین معضلات شهرهای بزرگ، ترافیک سنگین آنهاست. موضوعی که همزمان با پیشرفت و توسعه گریبانگیر خیلی از کلان شهرهای دنیا و بخصوص ایران را گرفته است؛ شاید این قضیه در نظر اول کمی عادی به نظر برسد ولی وقتی در مقام مقایسه میان شهرهای بزرگ جهان و شهرهای بزرگ ایران در می‌آییم موضوع کمی متفاوت‌تر به  چشم می‌آید که نیاز به واکاوی دارد.

البته  ناگفته نماند شهرداری‌ها در چند سال گذشته اقدامات خوبی را برای  روان کردن ترافیک شهرها انجام داده‌اند  که از آن جمله می‌توان به ساخت خیابان‌های جدید و زیرگذرها در نقاط پر ترافیک اشاره کرد، اما خارج از این فعالیت‌ها که تقریبا در همه شهرهای دنیا هم انجام می‌گیرد و لازم هم هست؛ در ایران نبود یک  اصل مهم بیش از هر چیز دیگر به چشم می‌خورد  تا این پازل درهم  را تکمیل کند و آن پارکینگ است. وقتی مردم برای یافتن یک جای پارک مجبورند زمان زیادی را در اطراف محل مورد نظر پرسه بزنند، واضح است که هم روی حجم ترافیک اثر می گذارد و هم به علت آن که این دسته از خودروها با سرعت کم در حال جستجو هستند، سرعت میانگین را کم می کند؛ هرچند در سال های گذشته اقداماتی برای تاسیس پارکینگ‌های چند طبقه و بزرگ صورت گرفته اما این امر به خودی خود کافی نیست.

با ابن وجود دولت ها در دوره های مختلف و شهرداری‌ها سال ها این امر مهم را به هر دلیل ممکن نادیده گرفته بودند و متاسفانه همچنان نیز نسبت به آن بی تفاوتی و اهمال می شود. به شکلی که به راحتی می‌بینیم هنوز مجتمع های تجاری، مراکز خرید و تفریح و آپارتمان‌های زیادی بدون پارکینگ ساخته می‌شوند؛ البته در نقشه و در شهرسازی این موضوع لحاظ می‌گردد ولی به‌راحتی با پرداخت جریمه و دور زدن قانون با هر شکلی که می توانند، این ابرسازه‌ها از داشتن پارکینگ به نفع جیب شهرداری‌ها معاف می‌گردند. کاری که هرچند در کوتاه مدت به درآمد شهرداری‌ها رقم‌های نجومی‌ای می‌افزاید ولی بدون شک در درازمدت و حتی گاه کوتاه مدت به ضرر شهرها و منافع ملی است؛ چراکه با وجود ترافیک هزینه زمان و انرژی و… که از دست می‌رود همچنین استهلاک و بار منفی روانی ای که ایجاد می‌شود غیر قابل شمارش است.

اما همه چیز به همین جا ختم نمی‌شود. سوال اینجاست که چرا شهرهایی بزرگ دنیا با وجود جمعیت چند برابری و پهنای کمتر، مانند کلان شهرهای ایران دارای چنین ترافیک‌هایی نیستند؟! بهرام حیدری تهیه کننده ایرانی مقیم نیویورک در این باره به ما می‌گوید: « تفاوت تهران با نیویورک در نوع ساخت و ساز آن است تهران به‌صورت جغرافیایی عریض و طویل شده و رفتن از یک گوشه به گوشه دیگر آن بسیار زمان بر و وقت گیراست، ولی  نیویورک به‌صورت طولی بزرگ شده است یعنی با آپارتمانها و آسمان خراشهای غول آسایی که دارد باعث شده  تا حجم زیادی  از جمعیت شهر در مساحتی بسیار کمتر و محیطی قابل دسترس‌تر جمع شوند.»

با همه این  اوصاف به هرحال چنین جمعیتی آن هم در آمریکا و در ثروتمند‌ترین شهر این کشور غیر ممکن است اتومبیل نداشته باشند، پس این حجم از اتومبیل در یک مساحت کوچک چگونه بدون مشکل ترافیک حرکت می‌کنند و یا حداقل مشکلاتی مانند ما را ندارند؟! (البته وجود ترافیک را نمی‌توان در چنین شهری منکر شد، ولی اگر همین مقیاس در ایران بود ابدا نمی شد ماشینی را حرکت داد)

پاسخ روشن است، پارکینگ‌ها راه حل اصلی مسئله هستند. به این صورت که همه این ساختمان‌ها چه مسکونی و چه اداری و تجاری،  پارکینگ دارند و همزمان با ساخت برایشان پارکینگ تعبیه شده است. درحالی‌که در ایران حتی از مغازه‌های تجاری به نام پارکینگ برای هرچند متر مربع هزینه پارکینگ گرفته می‌شود ولی  عملا پارکینگی برای ابنیه  شهری ساخته نمی‌شود  که باز هم این همه ماجرا نیست از آن بدتر انبوه ادارات و سازمان های شهری حتی خود شهرداری‌ها هستند که نباید از آنها غافل شد.

 متاسفانه اکثر ادارات و سازمانهای شهری با وجود داشتن فضا و حیاط های سرسبز بسیار، اجازه پارک ماشین در محوطه خود را به مردم و مراجعه کنندگان نمی‌دهند و برای خود حصاری بزرگ کشیده اند؛ این درحالی است که اغلب ترافیک‌ها به‌خاطر همین کارهای اداری  و مراجعه کنندگانی است که در طول ساعات اداری به همین ادارات صورت می‌گیرد که در مقابل خیلی از این ادارات می‌توانند در محوطه خود پارکینگ‌های چند منظوره برای استفاده عمومی داشته باشند تا در تخفیف بارترافیکی شهری خود را سهیم کنند این درحالی است  که اگر اداره‌ای پارکینگی داشته باشند با ایجاد حصار و زنجیرهای بزرگ آن را برای کارمندان خود محدود می‌کند.

شهرداری‌ها نیز چنین وضعیتی دارند حتی نمی‌توان برای انجام امور اداری در شهرداری‌ها و شوراهای شهر اتومبیل برد. در کنار بیشتر ادارات و شهرداری‌ها ماشین‌های شخصی بسیاری را می‌بینیم که بصورت دوبل پارک کرده‌اند همین پارک‌های دوبل و سوبل است که خود مولد ترافیک و راه بندان شدید خیابانی می‌شود این در حالی است که برخی شهرداری‌ها و ادارات پارکینگ‌های تابستانه و زمستانه هم دارند، یعنی حجم بالایی از پارکینگ‌های آنها خالی است. وقتی افراد برای کار اداری به شهرداری ها می روند مجبورند وسیله نقلیه خود را بیرون از فضای شهرداری و خارج از پارکینگ آن بگذارند.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان دید که اگر شهرداری‌ها و ادارات و بانک‌ها خارج از بحث مغازه‌ها و آپارتمان‌ها و پاساژها امکان استفاده عمومی از فضای خام یا پارکینگ‌های موجود را بدهند بار ترافیکی در شهرها بسیار کمتر و البته امنیت اتومبیل‌ها و عابران هم بالا خواهد رفت. اما آیا همت و اقدام و عملی برای این امر وجود دارد؟!